Wracając do Polski po latach pracy w Wielkiej Brytanii, wielu Polaków staje przed pytaniem o przysługujące im świadczenia emerytalne. System emerytalny w Anglii różni się od polskiego, co sprawia, że proces ubiegania się o brytyjską emeryturę wymaga zrozumienia kilku kluczowych kwestii. W tym artykule wyjaśniamy najważniejsze informacje dotyczące pobierania emerytury z Anglii podczas pobytu w Polsce.
System emerytalny w Wielkiej Brytanii – podstawowe informacje
Brytyjski system emerytalny opiera się na trzech filarach. Pierwszym i najważniejszym jest państwowa emerytura podstawowa (State Pension), która stanowi fundament zabezpieczenia emerytalnego w UK. Drugim filarem są emerytury zakładowe (Workplace Pensions), oferowane przez pracodawców. Trzeci filar to dobrowolne, prywatne oszczędności emerytalne.
State Pension to podstawowe świadczenie emerytalne w Wielkiej Brytanii, wypłacane przez rząd brytyjski osobom, które opłacały składki National Insurance (NI) przez wymagany okres.
Wiek emerytalny w Wielkiej Brytanii jest systematycznie podnoszony. Obecnie wynosi on 66 lat zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn, jednak planowane są dalsze podwyższenia. Do 2028 roku wiek emerytalny ma wzrosnąć do 67 lat, a w późniejszych latach do 68 lat.
Aby uzyskać pełną emeryturę państwową, wymagane jest opłacanie składek National Insurance przez co najmniej 35 lat. Osoby z krótszym stażem (minimum 10 lat) otrzymują proporcjonalnie niższe świadczenie.
Prawa emerytalne Polaków pracujących w UK
Dzięki unijnym regulacjom oraz umowom dwustronnym, osoby które pracowały w Wielkiej Brytanii, mają prawo do otrzymywania brytyjskiej emerytury nawet po powrocie do Polski. Brexit nie zmienił tych uprawnień dla osób, które nabyły je przed zakończeniem okresu przejściowego.
Kluczowe zasady, o których warto pamiętać:
- Okresy ubezpieczenia w Wielkiej Brytanii i Polsce są sumowane przy ustalaniu prawa do emerytury
- Każde państwo wypłaca emeryturę za okres pracy i odprowadzania składek na swoim terytorium
- Emeryturę brytyjską można pobierać mieszkając w Polsce
- Świadczenia są wypłacane niezależnie od siebie – można otrzymywać zarówno emeryturę polską, jak i brytyjską
Jak ubiegać się o brytyjską emeryturę mieszkając w Polsce?
Proces ubiegania się o emeryturę z Wielkiej Brytanii jest dość przejrzysty, choć wymaga dokładnego przygotowania. Oto niezbędne kroki:
1. Sprawdzenie stanu składek – przed złożeniem wniosku warto sprawdzić swój rekord National Insurance, aby poznać przewidywaną wysokość świadczenia. Możesz to zrobić online na stronie GOV.UK lub kontaktując się bezpośrednio z International Pension Centre.
2. Złożenie wniosku – należy to zrobić na około 4 miesiące przed osiągnięciem brytyjskiego wieku emerytalnego. Mieszkając w Polsce, masz dwie opcje złożenia wniosku:
– W polskim oddziale ZUS, który przekaże dokumenty brytyjskiej instytucji
– Bezpośrednio do International Pension Centre w Wielkiej Brytanii
3. Dostarczenie wymaganych dokumentów, które potwierdzają Twoją tożsamość, okresy zatrudnienia i ubezpieczenia w UK.
4. Wskazanie sposobu wypłaty świadczenia – emerytura może być przekazywana na konto bankowe w Polsce lub w Wielkiej Brytanii.
Wymagane dokumenty
Przy składaniu wniosku o brytyjską emeryturę przygotuj:
– Formularz CF-P1 (dostępny w ZUS lub na stronie GOV.UK)
– Dokument potwierdzający tożsamość (paszport lub dowód osobisty)
– Numer ubezpieczenia National Insurance
– Informacje o zatrudnieniu w Wielkiej Brytanii (daty, pracodawcy)
– Dane konta bankowego do wypłaty świadczeń
Wysokość emerytury brytyjskiej i sposób jej wypłaty
Wysokość emerytury z Wielkiej Brytanii zależy przede wszystkim od liczby lat opłacania składek National Insurance. Pełna podstawowa emerytura państwowa (dla osób z 35-letnim stażem składkowym) wynosi obecnie około 203,85 funtów tygodniowo (stan na 2023/2024 rok).
Najniższa emerytura w Anglii przysługuje osobom z minimalnym 10-letnim stażem składkowym i wynosi proporcjonalnie mniej niż pełne świadczenie.
Emerytura brytyjska jest wypłacana co 4 tygodnie, bezpośrednio na wskazane konto bankowe. Warto zwrócić uwagę na kilka praktycznych aspektów:
1. Świadczenie jest wypłacane w funtach brytyjskich
2. Przy transferze na polskie konto należy uwzględnić koszty przewalutowania i transferu międzynarodowego
3. Emerytura brytyjska podlega corocznej waloryzacji, jednak dla osób mieszkających poza UK, UE, EOG i krajami mającymi specjalne umowy z Wielką Brytanią, kwota emerytury może zostać „zamrożona” na poziomie z dnia pierwszej wypłaty
Opodatkowanie brytyjskiej emerytury w Polsce
Kwestia opodatkowania emerytury z Wielkiej Brytanii jest regulowana przez umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a UK. Zgodnie z jej zapisami:
1. Emerytura z Wielkiej Brytanii podlega opodatkowaniu w Polsce, jeśli osoba jest polskim rezydentem podatkowym
2. Należy wykazać brytyjską emeryturę w polskim zeznaniu podatkowym (PIT-36 z załącznikiem ZG)
3. Można uniknąć podwójnego opodatkowania dzięki metodzie proporcjonalnego odliczenia
Pamiętaj, że zasady podatkowe mogą być skomplikowane i zależą od indywidualnej sytuacji. Osoby pobierające emeryturę brytyjską powinny skonsultować swoją sytuację z doradcą podatkowym, aby prawidłowo rozliczyć otrzymywane świadczenia i nie narazić się na konsekwencje nieświadomego naruszenia przepisów podatkowych.
Łączenie emerytury brytyjskiej z polską
Osoby które pracowały zarówno w Polsce, jak i w Wielkiej Brytanii, mogą otrzymywać emerytury z obu krajów jednocześnie. To istotna korzyść dla osób z międzynarodową karierą zawodową. Warto wiedzieć, że:
1. Każdy kraj wypłaca emeryturę za okres ubezpieczenia na swoim terytorium
2. Okresy ubezpieczenia są sumowane do ustalenia uprawnień, ale świadczenia są wypłacane oddzielnie
3. Można ubiegać się o emeryturę w jednym kraju, nawet jeśli nie osiągnęło się jeszcze wieku emerytalnego w drugim
4. ZUS i brytyjski Department for Work and Pensions współpracują przy ustalaniu uprawnień emerytalnych, wymieniając niezbędne informacje
Pobieranie emerytury z Wielkiej Brytanii nie wpływa na wysokość polskiego świadczenia i odwrotnie – są to niezależne źródła dochodu, które mogą znacząco poprawić Twoją sytuację finansową na emeryturze.
Podsumowując, emerytura z Anglii może stanowić istotne uzupełnienie dochodów dla Polaków, którzy część życia zawodowego spędzili w Wielkiej Brytanii. Chociaż proces ubiegania się o to świadczenie wymaga dopełnienia określonych formalności, przysługujące prawa są jasno określone i chronione przez międzynarodowe umowy. Warto zadbać o to świadczenie, ponieważ to Twoje pieniądze, które wypracowałeś podczas pobytu w UK.