Zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia to istotne wsparcie finansowe dla kobiet, które zostały matkami po zakończeniu umowy o pracę. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że nawet po rozwiązaniu stosunku pracy mają prawo do tego świadczenia. Poznaj zasady przyznawania zasiłku macierzyńskiego po ustaniu zatrudnienia, warunki jakie należy spełnić oraz procedurę jego uzyskania.
Czym jest zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia?
Zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia to świadczenie pieniężne wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych osobom, które urodziły dziecko lub przyjęły dziecko na wychowanie już po zakończeniu stosunku pracy. Podstawą prawną tego świadczenia jest ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia przysługuje osobie, która urodziła dziecko po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy lub z naruszeniem przepisów prawa.
Należy pamiętać, że zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia różni się od standardowego zasiłku macierzyńskiego – głównie pod względem warunków, które trzeba spełnić, aby go otrzymać oraz podmiotu wypłacającego świadczenie.
Kto ma prawo do zasiłku macierzyńskiego po ustaniu zatrudnienia?
Prawo do zasiłku macierzyńskiego po zakończeniu pracy przysługuje w następujących przypadkach:
- Kobietom, które urodziły dziecko po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży z powodu:
- ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
- naruszenia przepisów prawa przez pracodawcę,
- rozwiązania umowy o pracę z powodu zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy.
- Osobom, które urodziły dziecko w czasie pobierania zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego, które przysługiwało po ustaniu zatrudnienia.
- Kobietom, które urodziły dziecko w ciągu 60 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego.
Prawo do zasiłku macierzyńskiego po ustaniu zatrudnienia mają również osoby, które przyjęły dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej) lub przysposobiły dziecko.
Ile wynosi zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia?
Wysokość zasiłku macierzyńskiego po ustaniu zatrudnienia wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku. Podstawę wymiaru stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy lub w którym ustało zatrudnienie.
Jeśli osoba pracowała krócej niż 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.
Przykład: Jeśli kobieta zarabiała średnio 4000 zł brutto miesięcznie przez 12 miesięcy przed ustaniem zatrudnienia, to jej zasiłek macierzyński będzie wynosił również 4000 zł brutto miesięcznie.
Jak długo przysługuje zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia?
Okres pobierania zasiłku macierzyńskiego po ustaniu zatrudnienia jest identyczny jak w przypadku standardowego zasiłku macierzyńskiego i zależy od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu:
- 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka,
- 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci,
- 33 tygodnie – w przypadku urodzenia trojga dzieci,
- 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci,
- 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.
Po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego możesz również ubiegać się o zasiłek rodzicielski, który przysługuje przez okres:
- 32 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka,
- 34 tygodni – w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka.
Jak złożyć wniosek o zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia?
Aby otrzymać zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia, należy złożyć odpowiedni wniosek bezpośrednio do ZUS. Procedura wygląda następująco:
1. Przygotowanie dokumentów – należy zgromadzić:
- Wniosek o zasiłek macierzyński (druk ZUS Z-3b),
- Skrócony odpis aktu urodzenia dziecka,
- Świadectwo pracy potwierdzające ustanie zatrudnienia,
- Zaświadczenie lekarskie potwierdzające termin porodu (w przypadku składania wniosku przed porodem).
2. Złożenie wniosku – dokumenty można złożyć:
- Osobiście w placówce ZUS,
- Za pośrednictwem poczty,
- Elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS.
3. Termin złożenia – wniosek o zasiłek macierzyński należy złożyć w ciągu 6 miesięcy od dnia porodu lub przyjęcia dziecka na wychowanie.
Gdzie złożyć wniosek o zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia?
Wniosek o zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia składa się w oddziale ZUS właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o zasiłek. W przypadku wyboru drogi elektronicznej, należy skorzystać z Platformy Usług Elektronicznych ZUS.
Najczęstsze problemy i pytania dotyczące zasiłku macierzyńskiego po ustaniu zatrudnienia
Co w przypadku umowy kończącej się w dniu porodu?
Jeśli umowa o pracę kończy się dokładnie w dniu porodu, kobieta zachowuje prawo do zasiłku macierzyńskiego. W takiej sytuacji należy dostarczyć do ZUS:
- Wniosek o zasiłek macierzyński,
- Skrócony odpis aktu urodzenia dziecka,
- Świadectwo pracy,
- Zaświadczenie od pracodawcy o okresie zatrudnienia i wynagrodzeniu (druk ZUS Z-3).
Czy można pracować podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego po ustaniu zatrudnienia?
Tak, możesz podjąć pracę w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego, jednak z pewnymi ograniczeniami. Jeśli podejmiesz pracę w wymiarze nieprzekraczającym połowy pełnego wymiaru czasu pracy, zasiłek macierzyński będzie nadal wypłacany. Jeśli jednak wymiar czasu pracy przekroczy połowę pełnego etatu, prawo do zasiłku macierzyńskiego zostanie zawieszone.
Co po zakończeniu zasiłku macierzyńskiego bez umowy o pracę?
Po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego, jeśli nie masz umowy o pracę, możesz:
- Zarejestrować się jako osoba bezrobotna i ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych,
- Ubiegać się o świadczenie rodzicielskie (tzw. „kosiniakowe”), jeśli spełniasz warunki,
- Skorzystać ze świadczenia wychowawczego (500+).
Zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia stanowi istotne wsparcie finansowe dla kobiet w okresie macierzyństwa, nawet gdy ich stosunek pracy został zakończony. Znajomość swoich praw i procedur związanych z uzyskaniem tego świadczenia jest kluczowa, by skutecznie zabezpieczyć finansowo siebie i dziecko w tym wyjątkowym okresie życia. Pamiętaj, że w razie wątpliwości zawsze możesz skonsultować swoją sytuację z pracownikiem ZUS lub prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy.